Przykłady retencjonowania wody na świecie

Coraz poważniejsze zmiany klimatyczne zagrażają bezpieczeństwu zasobów wodnych nie tylko w Polsce, ale także na świecie. W związku z tym konieczne staje się podjęcie skoordynowanych wysiłków, mających na celu skuteczną ochronę źródeł wody oraz wdrożenie nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Miasta gąbki, wielkośrednicowe tunele, przepuszczalne chodniki… Sposobów na gromadzenie wody jest naprawdę sporo!

Miasta gąbki – co to takiego? Jak wspierają małą retencję?

Miasta gąbki z ang. sponge cities to jedno z rozwiązań, po jakie coraz częściej sięgają współczesne metropolie. Ich budowa pozwala nie tylko łagodzić skutki dokuczliwych okresów suszy, ale także gwałtownych zjawisk, jak powodzie czy huragany.

Idea zielonego miasta, które jest w stanie wykorzystywać wodę deszczową za pomocą małej retencji, znalazła szczególne uznanie w Chinach. To tutaj ruszył zakrojony na szeroką skalę program budowy 250 miast gąbek. W ramach projektu stosuje się różne rozwiązania w zakresie małej retencji, takie jak ogrody deszczowe, dachy oraz ściany pokryte zielenią, tarasy widokowe, przepuszczalne chodniki czy jeziora i stawy.

W szanghajskiej dzielnicy Nanhui powstaje obecnie nowoczesne miasto dla 450 tysięcy mieszkańców, które ma być wzorcem takiego miejsca. Istniejącym już przykładem nowoczesnego miasta gąbki jest natomiast pierwsze ognisko choroby COVID-19, czyli Wuhan nad rzeką Jangcy.

Miasto kilka lat temu doświadczyło ogromnych powodzi niosących ze sobą poważne konsekwencje ekonomiczne. Aby temu zapobiec, przekształcono brudny rów melioracyjny przepływający przez miasto w piękną, zieloną przestrzeń wypełnioną przeróżnymi rozwiązaniami w zakresie małej retencji – Park Xinyuexie.

Kosztowne, ale opłacalne tunele i kanały wielkośrednicowe

Tunel kanalizacyjny Anacostia w Stanach Zjednoczonych liczący 7 m średnicy oraz 3,8 km długości to część wielkiej inwestycji Clean Rivers, która ma na celu nie tylko transport ścieków, ale także zatrzymywanie wód opadowych. Wartość inwestycji wyniosła 600 mln dolarów, ale już w pierwszym kwartale zapobiegła wyciekowi ponad 600 tysięcy m³ zanieczyszczeń.

Opady zatrzymywane są przez kanały, tunele odwodnieniowe oraz zbiorniki retencyjne także w Singapurze. W związku z bardzo wysokim poziomem zaludnienia (na zaledwie 700 km² przypada 6 mln mieszkańców), a co za tym idzie gęstą siecią zabudowań, dochodziło tutaj do licznych podtopień oraz powodzi.Jednym z rozwiązań zastosowanych przez władze była budowa kanałów odwodnieniowych, takich, jak pięciokilometrowy Stamford Diversion Canal oraz dwa kolejne tunele o długości ponad tysiąca kilometrów każdy. Inwestycja ma odciążyć przyjmującą większość wód opadowych rzekę Singapur oraz zwiększyć przepustowość systemu o 30%.

Retencja wody w Malezji

Ciekawym rozwiązaniem jest także budowa Stormwater Management And Road Tunnel (SMART) w Kuala Lumpur w Malezji. Inwestycja składa się z dwóch poziomów, liczy 13 metrów średnicy, blisko 10 kilometrów długości i może pełnić funkcję jezdni dla pojazdów oraz kanału do usuwania wody burzowej. Pracuje w trzech trybach: kiedy nie ma opadów, kiedy one występują oraz w przypadku ekstremalnych deszczy nawalnych.

Funkcja sztormowa tunelu SMART polega na tym, że woda powodziowa jest kierowana do tunelu obwodnicy pod tunelem autostrady.Jeśli deszcze nie ustają, a powodzie się nasilają, tunel autostradowy jest zamknięty dla pojazdów, co pozwala wodzie przepływać zarówno przez tunele komunikacyjne, jak i omijające. Jego budowa kosztowała ponad 500 mln dolarów, ale dzięki niej znacznie ograniczono gwałtowne powodzie oraz korki w godzinach szczytu. Konstrukcja jest najdłuższym wielofunkcyjnym tunelem na świecie.

Zielone parki w Danii

Randers i pobliskie Vorup to duńskie miasta leżące na wysokości bliskiej poziomowi morza. W konsekwencji borykają się z wysokim poziomem wody oraz silnymi sztormami, co skłoniło władze do budowy parku przyrodniczego na pobliskich polach. Jego celem jest zbieranie z dachów, parkingów i dróg pobliskich miejscowości wody deszczowej, która gromadzona będzie w basenach oczyszczających zaprojektowanych jako naturalne łąki. Oczyszczona woda trafi natomiast do najdłuższej duńskiej rzeki – Gudeny.

Park będzie można zwiedzać dzięki drewnianej promenadzie, poprowadzonej od zabudowań miejskich przez utworzone wodne łąki. Z kolei zawieszona siatka linowa pozwoli mieszkańcom oraz turystom podziwiać krajobraz oraz piękne zachody słońca, a młodzieży szkolnej – zdobywać wiedzę na temat ekologii i gospodarowania wodami opadowymi. Przewidziane zostały również miejsca do wypasu bydła, przystań dla kajakarzy oraz ścieżki i miejsca aktywności fizycznej.

Retencjonowanie wody we Francji

Park Billancourt pod Paryżem to projekt będący częścią większego programu rewitalizacji dzielnicy położonej w Boulogne Billancourt. Miejsce było głównym ośrodkiem przemysłowym Paryża – terenem produkcji samochodów Renault. Park tworzą łąki, oczka wodne, żwirowe koryta, wyspy i mokradła, których zasięg zmienia się w zależności od warunków pogodowych. Podczas gdy wyspy wraz z różnicami w ilości wody deszczowej nieustannie się zmieniają, dwa baseny są stale wypełnione. Poziom wody w parku jest stale regulowany poprzez te niecki na skraju, które jednocześnie pełnią funkcję zbiorników przelewowych podczas powodzi. Całość położona w zagłębieniu otoczona jest przypominającymi portowe doki murami, dzięki czemu część terenu zawsze pozostaje sucha, a część pozostawiono naturze.

Przepuszczalne jezdnie i chodniki

Pierwsze nawierzchnie drenażowe wybudowano już w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia w Stanach Zjednoczonych, a ich celem było szybkie odprowadzenie wody z powierzchni jezdni. Do krajów, w których szeroko stosuje się asfalt porowaty, należą także Japonia, Australia, Hiszpania, Niemcy, Szwajcaria, Wielka Brytania.

W ubiegłym roku zakończono natomiast testowanie nowych przepuszczalnych płyt chodnikowych w Kopenhadze. Płyty mają być uzupełnieniem funkcjonujących tam systemów odwadniających, zostały bowiem zaopatrzone w system otworów służących do gromadzenia wody deszczowej.