• 1.  Jak dobrać osadnik poziomy OS?

    Korzystając z wykresu (Rys.), można wyznaczyć średnicę wewnętrzną Dw osadnika o przepływie poziomym dla wymaganego stopnia redukcji zawiesiny (sprawności) i obliczeniowego przepływu ścieków. Podana przybliżona sprawność dotyczy osadników o wlocie i wylocie umieszczonym w osi. W przypadku odchylenia przewodu wlotowego sprawność będzie mniejsza. Wykres opracowano, uwzględniając dane dotyczące stopnia redukcji zawiesiny ogólnej oraz kształt osadników OS.

    Rys. Sprawność osadników OS w zależności od przepływu ścieków

     

    W celu prawidłowego doboru osadnika poziomego należy:

    1. określić przepływ wymagający podczyszczenia oraz wymaganą skuteczność usuwania zawiesiny
    2. odczytać optymalną średnicę typoszeregu osadnika z wykresu (Rys. 2) lub wyliczyć indywidualnie wartość powierzchni osadnika Ap
    3. wyliczyć objętość czynną osadnika Vcz na podstawie dopływu maksymalnego do układu (zabezpieczenie urządzenia przed wypłukaniem zawiesiny).

    Mając wyliczone parametry, można dobrać osadnik poziomy z karty katalogowej lub indywidualnie korzystając z oferowanych studni i zbiorników (rozdział: Studnie i zbiorniki betonowe). Szczegółowy algorytm wyliczenia wartości Ap i Vcz:

     

     

     

  • 2.  Jak dobrać osadnik wirowy EOW?

    Doboru osadnika z odpowiedniego typoszeregu dokonuje się na podstawie dwóch parametrów:

    • przepustowości hydraulicznej urządzenia, która nie powinna być mniejsza niż przepływ maksymalny kierowany do urządzenia (Qmax zlewni)
    • sprawności usuwania zawiesin wymaganej dla przepływu nominalnego kierowanego do urządzenia (Qnom zlewni).

    Znając wartości przepływu ze zlewni Qmax i Qnom, można wstępnie dobrać osadnik z karty katalogowej przy zachowaniu zasady: Qmax zlewni < Qmax urządzenia. Osadniki wirowe EOW wykazują skuteczność usuwania zawiesiny na poziomie 80% dla przepływu nominalnego urządzenia Qnom (80%). W przypadku wymaganej innej skuteczności usuwania zawiesiny, urządzenie należy dobrać, korzystając z wykresu (Rys. 3), z którego można odczytać odpowiedni przepływ dla zadanej sprawności.

    Przykład: dla wymaganej sprawności 69% możliwy jest dwukrotny przepływ nominalny 2 x Qnom(80%) co oznacza możliwość doboru niższego modelu osadnika.

    wykres-eow

     

  • 3.  Jak dobrać separator lamelowy i koalescencyjny?

    Dobór separatorów polega na dopasowaniu typoszeregu separatora z karty katalogowej do wartości wyliczonych przepływów ze zlewni (Qnom i Qmax) przy spełnieniu określonych warunków hydraulicznych. Wartość przepływu urządzenia Qnom urządzenia należy przyjąć równą lub wyższą od wyliczonych wartości przepływów ze zlewni.

    Warunki hydrauliczne określane są w zależności od typu separatorów i ich przeznaczenia:

    • separatory koalescencyjne (ESK, PSK II) stosowane do każdego rodzaju zlewni

    • separatory z możliwością przepływu burzowego (ESL, ESK‐B) stosowane do każdego rodzaju zlewni z wyłączeniem powierzchni szczelnych obiektów magazynowania i dystrybucji paliw

     

    • podczyszczalnie z indywidualnie zaprojektowanym przelewem

    Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. (Dz.U. 2014 poz 1800) w przypadku zastosowania przelewu (odprowadzania części wód opadowych bez oczyszczania) urządzenie oczyszczające (osadnik i separator) powinno być zabezpieczone przed dopływem większym niż jego przepustowość nominalna. Typowymi rozwiązaniami gwarantującymi zabezpieczenie urządzeń przed przeciążeniem hydraulicznym są regulatory przepływu instalowane na wlocie do ciągu technologicznego. Zastosowanie tych urządzeń umożliwia spełnienie warunków Rozporządzenia.

    • separatory koalescencyjne dla podczyszczalni ścieków technologicznych

    Ścieki technologiczne zawierające substancje ropopochodne powstają głownie w obiektach takich jak myjnie samochodowe, warsztaty napraw. Oczyszczanie ścieków technologicznych powinno odbywać się w pełnym zakresie przepływów.

     

  • 4.  Jak dobrać separator tłuszczu?

    W przypadku ścieków dopływających do separatora tłuszczu zanieczyszczonych również zawiesiną należy zastosować separator z osadnikiem. Na podstawie posiadanej wartości nominalnej wielkości dopływu ścieków do separatora NS należy dobrać pojemność osadnika Vos.

    Tab. Dobór pojemności osadnika na podstawie wartości nominalnej wielkości dopływu ścieków NS w zależności od lokalizacji separatora tłuszczu

    Jeśli dwa lub kilka zaworów czerpalnych przewidziano tylko do celów czyszczenia i nie podłączono ich do żadnego elementu wyposażenia, to dla tych samych zaworów stosowane są wartości podane w tabeli:

     

     

  • 5.  W jakich przypadkach należy zaprojektować zbiornik retencyjny?

    Konieczność zaprojektowania zbiornika retencyjnego jest w dużym stopniu uzależniona od dostępnych sposobów zagospodarowania wody opadowej w zlewni. Najczęściej zbiorniki retencyjne projektuje się w przypadku zlewni o wysokim stopniu uszczelnienia lub w zlewniach pokrytych warstwą gleb nieprzepuszczalnych, z których odpływ do naturalnych odbiorników jest ograniczony np. pozwoleniem wodno-prawnym lub decyzją administratora sieci kanalizacji deszczowej w sprawie warunków przyłączenia do sieci. W takim przypadku zbiornik retencyjny należy wyposażyć w regulator przepływu (np. wirowy regulator przepływu) lub pompownie ścieków pełniącą funkcję regulacyjną. Bez wątpienia największa zaletą wirowych regulatorów przepływu jest ich bezobsługowe i bez kosztowe działanie.

    Niekiedy możliwość odprowadzenia wód opadowych do sieci lub naturalnego cieku jest ograniczona, np. z powodu dużej odległości do najbliższego odbiornika. W takim przypadku, często projektuje się zbiorniki podziemne z modułem rozsączania lub zbiorniki otwarte, tzw. rozsączająco-odparowujące. Istotne jest, że przed dokonaniem wyboru gruntu, jako odbiornika wód opadowych, konieczne jest wykonanie badań geologicznych podłoża, gdyż wielokrotnie okazuje się, że grunt pod planowanym zbiornikiem nie charakteryzuje się wystarczającą wysoką wartością współczynnika filtracji, który warunkuje maksymalną zdolność infiltracyjną gruntu (uznaje się, że wartością graniczną opłacalności stosowania systemu rozsączania jest k= 10-6 m/s). W przypadku, gdy nie ma możliwości odprowadzenia wody do gruntu i zastosowanie parowania do odprowadzania wody do środowiska też nie jest opłacalne, może być konieczne zastosowanie pompowni wód deszczowych w zbiorniku retencyjnym i odprowadzenie wody deszczowej za pośrednictwem systemu ciśnieniowego odprowadzania wód deszczowych ze zlewni do najbliższego odbiornika. Zastosowanie zbiornika retencyjnego ograniczy koszty eksploatacyjne, gdyż umożliwi zastosowanie układu pompowego o mniejszej mocy.

    Zaprojektowanie zbiornika jest również konieczne w przypadku inwestycji, w których wymagane jest spełnienie wyższych standardów przeciwpożarowych, a wydajność instalacji wodociągowej nie jest w stanie zapewnić wymaganego przepływu. W takim przypadku projektant może zaproponować zbiornik przeciwpożarowy zasilany wodą wodociągową lub zbiornik retencyjny, na instalacji kanalizacji deszczowej, ze stałą rezerwą przeciwpożarową. Opisane powyżej sytuacje, w których konieczne jest zaprojektowanie zbiornika retencyjnego, wynikają z występowania wody opadowej w zbyt dużych ilościach.

    Należy jednak pamiętać, że wody, jako naturalnego surowca, jest coraz mniej, co wynika ze zmian klimatu. W związku z tym, już dziś należy twierdzić, że zaprojektowanie zbiornika retencyjnego jest konieczne w każdym przypadku, w którym ograniczono możliwość retencjonowania wody w zlewni naturalnej, gdyż wodę należy traktować jako zasób, który należy wykorzystywać przed odprowadzeniem do środowiska wodnego.  

  • 6.  Jak określić pojemność zbiornika retencyjnego?

    Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie należy zwrócić się w stronę normy PN-EN 752.

    Dla zlewni skanalizowanej (o powierzchni mniejszej niż 200 ha) lub systemów o czasie przepływu mniejszym niż 15 minut przyjmuje się, że zbiornik powinien uwzględnić przyjęcie wód opadowych lub rozpadowych, które spadną na dany teren w ciągu określonego czasu pomniejszone o ilość wód, które odpłyną ze zbiornika czy zostaną zinfiltrowane do gruntu. Norma PN-EN 752 nie jednak wskazuje jaką konkretną wartość natężenia deszczu i czas trwania deszczu należy przyjąć do obliczeń.

    Pomoc w uzyskaniu powyższych danych zapewnia Kalulator doboru zbiornika– narzędzie, za pomocą którego można szybko i łatwo dobrać odpowiednie parametry zbiornika retencyjnego przy użyciu najbardziej miarodajnych danych opadowych pochodzących z Polskiego Atlasu Natężeń Deszczów opracowanych przez RetencjaPL.

  • 7.  Jakie dane są niezbędne do zaprojektowania zbiornika retencyjnego?

    Zbiornik retencyjny daje bardzo szeroki zakres możliwości wykorzystania wody deszczowej do celów gospodarczych, przemysłowych czy nawet bytowych. Podstawową zaletą zbiorników retencyjnych jest możliwość wyrównania nierównomierności występowania opadów, oznacza to, że możemy korzystać z zebranych wcześniej wód nawet w okresie niewystępowania opadów. Magazynowane w zbiorniku retencyjnym wody opadowe pochodzą najczęściej z powierzchni uszczelnionych, zatem chcąc przystąpić do projektowania zbiornika retencyjnego konieczne są dane na temat zlewni, do których zaliczyć należy przede wszystkim jej lokalizację, powierzchnię, stopień uszczelnienia oraz sposób zagospodarowania. Informacje na temat sposobu zagospodarowania zlewni pozwolą na dobór odpowiedniego systemu podczyszczania, jednak istotny jest również planowany sposób wykorzystania wody opadowej, gdyż w wielu przypadkach instalacje do podlewania lub mycia samochodów wymagają wysokich parametrów podczyszczonej wody opadowej. Znajomość lokalizacji planowanej inwestycji ma znaczenie ze względu na konieczność określenia natężenia deszczu miarodajnego, które jest ściśle powiązane z położeniem geograficznym. Znając stopień uszczelnienia oraz powierzchnię zlewni możliwe jest wyznaczenie spływu powierzchniowego ze zlewni. Duże znaczenie w procesie projektowania zbiornika retencyjnego jest planowany sposób zagospodarowania wody opadowej i zasada pracy zbiornika retencyjnego.

     

    Aby zapobiec występowaniu niedoboru wody opadowej konieczne jest zaprojektowanie odpowiednio dużej objętości zbiornika. Zatem przystępując do doboru objętości trzeba posiadać informacje na temat maksymalnego dopływu wód opadowych, zapotrzebowania na wodę i maksymalnego możliwego zrzutu do odbiornika niebędącego własnością inwestora. Zależnie od planowanego sposobu zagospodarowania wód opadowych trzeba zebrać różne dane do doboru odpowiedniej instalacji. W najprostszym, ale bardzo często uzasadnionym sposobie zagospodarowania, którym jest jedynie retencja mająca na celu zmniejszenie odpływu do odbiornika w czasie trwania intensywnych opadów, niezbędna jest znajomość maksymalnego dopuszczalnego odpływu do odbiornika.

     

    Chcąc odprowadzać wodę do gruntu konieczne jest przeprowadzenie badań geologicznych, na podstawie których możliwe jest określenie zdolności infiltracyjnej gruntu. Projektując zbiornik z funkcją rozsączania należy pamiętać o ograniczaniu maksymalnej wysokości piętrzenia w zbiorniku, gdyż wysokie ciśnienie może przyspieszyć proces kolmatacji, czyli samouszczelnienia pierwszej warstwy na styku woda-grunt. Chcąc przeznaczyć wodę opadową do podlewania roślinności w okresach bezdeszczowych konieczne jest określenie sposobu rozprowadzania wody, wymaganego przepływu, ciśnienia, ilości punktów poboru oraz sposobu sterowania instalacją nawadniania. Potrzeba również dysponować planem sytuacyjnym obszaru objętego zasięgiem instalacji oraz planowanym przebiegiem przewodów rozprowadzających wodę. Chcąc wykorzystywać wodę deszczową na potrzeby komunalne (np. mycie ulic) konieczne jest zebranie informacji o planowanej częstotliwości poboru wody ze zbiornika. W niektórych przypadkach, gdy woda ma zostać wykorzystana do procesów technologicznych w procesie produkcyjnym, trzeba zadbać o zapewnienie odpowiedniej jakości wody, jednak właściwy sposób uzdatniania zależy od warunków panujących w zlewni oraz indywidualnych wymagań.

     

    Aby ułatwić proces projektowania zbiorników retencyjnych zachęcamy do wykorzystania Kalulatora doboru zbiornika. Jest to narzędzie, za pomocą którego można w szybki i łatwy sposób dobrać odpowiednie dane do zbiornika przy użyciu najbardziej miarodajnych danych opadowych pochodzących z Polskiego Atlasu Natężeń Deszczów opracowanych przez RetencjaPL.

  • 8.  W jaki sposób zbiorniki retencyjne mogą pomóc przy certyfikacji ekologicznej?

    Zbiorniki Hydrozone zostały przeanalizowane pod kątem wpływu produktu na środowisko, człowieka oraz otoczenie. Posiadana Ecokarta jednoznacznie określa iż umieszczenie urządzenia w projekcie przyczynia się do uzyskania punktów w procesie certyfi kacji budynku. Informacje zawarte w Ecokarcie przydatne są m.in. przy uzyskiwaniu certyfikatów LEED, BREEAM, DGNB.

    „Produkt może się przyczynić do uzyskania punktów w certyfikacji LEED w zakresie kredytu SS 6.1, 6.2 poprzez ograniczenie zakłóceń naturalnej hydrologii poprzez zmniejszenie pokrywy nieprzepuszczalnej, zwiększenie infi ltracji na miejscu, zmniejszenie zanieczyszczeń z odpływu wody deszczowej i wyeliminowanie zanieczyszczeń.”

    „Produkt może przyczynić się do uzyskania od 1 do 3 punktów w procesie certyfikacji BREEAM w zakresie kredytu LE06 poprzez zbieranie wody deszczowej do ponownego wykorzystania. Systemy zbierania wody deszczowej są zaprojektowane i wyszczególnione zgodnie z krajowymi standardami najlepszych praktyk (w celu zapewnienia uwzględnienia zarówno zapotrzebowania, jak i wydajności budynku przy doborze zbiornika). Obszar zbierania jest mierzony zgodnie z krajowymi standardami najlepszych praktyk.”Zbiornik retencyjny może być pomocny w certyfikacji ekologicznej